35 έτη λειτουργίας του ΕΣΥ και 31 έτη από τη λειτουργία του πρώτου Κ.Υ. στην πόλη της Ελασσόνας
ΑΘΗΝΑ 14/6/2016
ΑΡ. ΠΡΩΤ.: 1824
35 έτη λειτουργίας του ΕΣΥ και
31 έτη από την λειτουργία του πρώτου Κέντρου Υγείας στην πόλη της Ελασσόνας
ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016
Στα 35 έτη λειτουργίας του ΕΣΥ θεσμοθετήθηκαν δεκάδες Μεταρρυθμίσεις στην Πρωτοβάθμια Περίθαλψη χωρίς τελικά να συγκροτηθεί ολοκληρωμένο δίκτυο υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, στην κατεύθυνση της Διακήρυξης της Alma Ata του ΠΟΥ για την Στρατηγική Υγείας για όλους, με βάση την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και τη Δημόσια Υγεία σε μια σύγχρονη τεχνολογική και προηγμένη εκδοχή.
Αυτό συνέβη επειδή το ΕΣΥ εξελίχθηκε σε Νοσοκομειοκεντρικό. Το Κράτος που σχεδίαζε και υλοποιούσε τις πολιτικές υγείας, αλλά και Επαγγελματίες Υγείας (Ιατροί) δεν αποδέχθηκαν ως κορυφαία επιλογή την πρώτη επαφή του Ασθενή με το ΕΣΥ, στη διαχείριση της νόσου, τον Οικογενειακό – Γενικό Ιατρό της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης.
Γι’ αυτό και η Πρωτοβάθμια Περίθαλψη αποτέλεσε το φτωχό συγγενή του Συστήματος, καθότι αναπτύχθηκε αποσπασματικά με τεράστιες ελλείψεις προσωπικού και χαμηλή χρηματοδότηση καθ’ όλα τα έτη λειτουργίας. Στη Πρωτοβάθμια Περίθαλψη κατευθύνεται το 20% των δαπανών Υγείας, εν αντιθέσει με τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ που κατευθύνεται το 31%.
Στη χώρα μας η Νοσοκομειακή Περίθαλψη δεσμεύει το 47% των συνολικών δαπανών για την Υγεία έναντι 31% του αντίστοιχου Μ.Ο. των χωρών του ΟΟΣΑ.
Η κατάσταση της χρηματοδότης έχει επιδεινωθεί την περίοδο των Μνημονίων καθότι η Δημόσια Δαπάνη Υγείας κατρακύλησε στο 5% του ΑΕΠ (αν και το ΑΕΠ συρρικνώθηκε 30%) από 7,5% του ΑΕΠ που είναι το αντίστοιχο Μ.Ο. στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτω αυξήθηκε η Ιδιωτική Δαπάνη Υγείας στο 4% του ΑΕΠ, εν αντιθέσει με τις άλλες χώρες της Ευρώπης που το Μ.Ο είναι στο 1% του ΑΕΠ. Οι πολίτες στη χώρα μας πληρώνουν για Υπηρεσίες Υγείας 5δις ευρώ επιπλέον από τους πολίτες των άλλων χωρών της Ευρώπης, αν και οι χώρες τους δεν εφαρμόζουν το ίδιο σκληρές Μνημονιακές πολιτικές.
Οι Πρωτοβάθμιες Μονάδες παρότι αναπτύχθηκαν χωρίς σχεδιασμό και άναρχα πολλές φορές με πολιτικά, κομματικά κριτήρια προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στους πολίτες. Σώζουν ανθρώπινες ζωές ειδικά οι Πρωτοβάθμιες Μονάδες που είναι αναπτυγμένες σε δυσπρόσιτες περιοχές.
Την Άνοιξη του έτους 2014 από την προπροηγούμενη κυβέρνηση ψηφίστηκε ο Ν. 4238/2014 (ΜΝΗΜΟΝΙΟ 2) με το οποίο οι Μονάδες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, μεταφέρθηκαν στις Υγειονομικές Περιφέρειες για καλύτερο υποτίθεται συντονισμό. Πραγματικός λόγος ήταν οι Διαθεσιμότητες, οι απολύσεις πολυάριθμου προσωπικού και μέσω αξιολόγησης η σταδιακή συρρίκνωση της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης.
Παρά τις επανειλημμένες επισημάνσεις μας για το λειτουργικό χάος που επικρατεί στα Κέντρα Υγείας, η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει το γκρέμισμα.
Τα Κέντρα Υγείας στενάζουν από τις ελλείψεις υλικών, προσωπικού και οι εναπομείναντες υπάλληλοι, εργάζονται χωρίς να πληρώνονται εφημερίες, νυχτερινά και αργίες.
Η επιχορήγηση στον ΕΟΠΥΥ είναι 525εκ. ευρώ, όσα και πέρυσι. Υπολείπεται 500εκ. ευρώ από τα προβλεπόμενα στο συστατικό Νόμο (0,6% του ΑΕΠ). Εξαιτίας αυτού η Πρωτοβάθμια Ιατροφαρμακευτική Περίθαλψη αγοράζεται από τις τσέπες των πολιτών.
Ο ΕΟΠΥΥ λειτουργεί ως πλασιέ των ιδιωτικών επιχειρηματικών ομίλων της Υγείας, προσφέροντας υπηρεσίες με μικρή έκπτωση.
Ούτε λόγος για αγορά των αναγκαίων υπηρεσιών οι οποίες θα προσφέρονται Δωρεάν στους πολίτες.
Τα βιβλιάρια Ασθενείας κατάντησαν κουρελόχαρτα. Παρότι αυξήθηκε 2% η κράτηση για την υγειονομική περίθαλψη.
Οι πολίτες πληρώνουν τους Ιδιώτες Ιατρούς συμβεβλημένους ή μη με τον ΕΟΠΥΥ. Επίσης πληρώνουν τα ¾ της συνταγογραφούμενης φαρμακευτικής περίθαλψης (ποσοστό επί της ασφαλιστικής τιμής, διαφορά με την πραγματική τιμή, πληρωμή εξ ολοκλήρου μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων)
Το Δίκτυο Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης επιχορηγείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους με 373 εκατ. ευρώ. Ίδιο ποσό με πέρυσι. Παρότι πέρυσι εξυπηρετήθηκαν από τα Νοσοκομεία σε υλικά και φάρμακα.
Η επιχορήγηση στους φορείς Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης είναι 92 εκατ. ευρώ. Θα συνεχίσουν εφέτος να εμφανίζουν σημαντικά προβλήματα στην κάλυψη των λειτουργικών αναγκών. Παράλληλα θα συνεχισθεί η συρρίκνωση – κατάργηση Μονάδων.
Σήμερα οι Μονάδες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης δεν μπορούν να προμηθευτούν το στοιχειώδες Υγειονομικό και φαρμακευτικό υλικό (γάντια, βαμβάκι, γάζες, σύριγγες, φάρμακα, βενζίνη για τα οχήματα κ.α.). Συντηρούνται με εράνους και δωρεές ή οικονομική ενίσχυση και χορήγηση υλικών που προσφέρουν οι ΟΤΑ Α’ και β’ βαθμού.
Οι Μονάδες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης στενάζουν από τις ελλείψεις προσωπικού εξαιτίας των απολύσεων (Ν.4238/2014), τις μηδενικές προσλήψεις επί πέντε χρόνια και τις αθρόες μετακινήσεις προσωπικού. Καμία πρόσληψη δεν θα ολοκληρωθεί ούτε εφέτος.
Δύο χρόνια μετά την Νομοθετική παρέμβαση κατ’ εφαρμογή του ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ 2 επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις της ΠΟΕΔΗΝ και άλλων υγειονομικών φορέων για διάλυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας.
Στις Υγειονομικές Μονάδες πρώην Πολυϊατρεία του ΕΟΠΥΥ από τους 5.500 Ιατρούς που υπηρετούσαν, απελύθησαν 3.000 κατά τη μετάβασή των Μονάδων στο ΠΕΔΥ και άλλοι 500 συνταξιοδοτήθηκαν. Σήμερα υπηρετούν 2.000.
Η κυβέρνηση υποσχέθηκε πριν τις εκλογές την πρόσληψη των 3.000 απολυμένων Ιατρών, αλλά το ξέχασε μετά τη Μνημονιακή της κωλοτούμπα.
Λειτουργούσαν 390 Μονάδες (πρώην Ιατρεία ΕΟΠΥΥ) και σήμερα λειτουργούν 200. Έκλεισε σχεδόν το 50% των Μονάδων εκ των οποίων οι μισές στη περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Σε 29 Δήμους όλης της χώρας δεν υπάρχουν ειδικευμένοι Ιατροί στο Δημόσιο Σύστημα Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης (Κέντρα Υγείας, Πολυϊατρεία, συμβεβλημένοι Ιατροί με τον ΕΟΠΥΥ), σε 140 Δήμους δεν υπάρχει Καρδιολόγος, σε 110 Δήμους δεν υπάρχει γυναικολόγος και 70 Δήμους έμειναν χωρίς Παιδίατρο.
Στις 5.000 οργανικές θέσεις προσωπικού πλην Ιατρών των Πρωτοβάθμιων Μονάδων, (πρώην Πολυϊατρείων του ΙΚΑ) υπηρετούν 2.000 εργαζόμενοι (κάλυψη 40%).
Σήμερα λειτουργούν 12 Νοσοκομεία – Κέντρα Υγείας, 209 Κέντρα Υγείας (εκ των οποίων 9 μόνο στα χαρτιά).
Στα Κέντρα Υγείας υπηρετούν 3.000 Ιατροί στις 7.000 οργανικές θέσεις, εκ των οποίων οι 2.000 είναι Αγροτικοί Ιατροί. Το ποσοστό κάλυψης Ειδικευμένων Ιατρών είναι 20% και των Αγροτικών Ιατρών 80%. Στα Κέντρα Υγείας της χώρας υπηρετούν 3.500 Επαγγελματίες Υγείας (πλην Ιατρών) στις 10.000 οργανικές θέσεις. Ποσοστό κάλυψης 35%.
Εν προκειμένου στην 5η ΥΠΕ Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας:
• στα Κέντρα Υγείας Θεσσαλίας στις 566 οργανικές θέσεις Ιατρών υπηρετούν 284 εκ των οποίων οι 225 είναι Αγροτικοί Ιατροί. Στις 726 οργανικές θέσεις Επαγγελματιών Υγείας (πλην Ιατρών) υπηρετούν 302.
• στα Κέντρα Υγείας Στερεάς Ελλάδας στις 535 οργανικές θέσεις Ιατρών υπηρετούν 253 εκ των οποίων οι 198 είναι Αγροτικοί Ιατροί. Στις 673 οργανικές θέσεις Επαγγελματιών Υγείας (πλην Ιατρών) υπηρετούν 269.
Η κατάσταση είναι ίδια με την στελέχωση σε όλα τα Κέντρα Υγείας της Χώρας. Πλήρης εγκατάλειψη από την κυβέρνηση. Πεθαίνουν άνθρωποι εξαιτίας των τραγικών ελλείψεων προσωπικού και υλικών στα Κέντρα Υγείας, καθότι οι διακομιδές είναι χρονοβόρες και το χειμώνα το οδικό δίκτυο πολλές φορές είναι απροσπέλαστο.
Στους υφιστάμενους Οργανισμούς των Κέντρων Υγείας δεν περιλαμβάνονται Οργανικές Μονάδες Ευθύνης επιπέδου Διεύθυνσης (πλην του Διευθυντή Ιατρού), Υποδιευθύνσεων και Τμημάτων παρότι είναι Αυτοτελείς Οργανισμοί με πολλές οργανικές θέσεις, υψηλό προϋπολογισμό και συντελούν σημαντικό κοινωνικό έργο.
Το Μνημόνιο 3 Ν.4336/2015 προβλέπει την Αξιολόγηση των Μονάδων Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης και την κάλυψη της ζήτησης από τον Ιδιωτικό Τομέα.
Με βάση την ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ξεκίνησαν οι Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών την Αξιολόγηση των Μονάδων ανά Ειδικότητα Ιατρών και ανά Περιφέρεια, προκειμένου να συρρικνώσουν την 24ωρη λειτουργία πολλών εξ αυτών και να καταργήσουν μεγάλο αριθμό Κέντρων Υγείας, ειδικά όσα είναι σε σχετικά κοντινές αποστάσεις με Νοσοκομεία.
Η κυβέρνηση έδειξε τις προθέσεις στη Σαντορίνη. Κλείνει το Κέντρο Υγείας (Ν.4368/2016) στέλνει με το έτσι θέλω το προσωπικό στο Νοσοκομείο, που θα λειτουργεί στο ΕΣΥ ως Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕΜΥ Α.Ε.). Το πρώτο Νοσοκομείο Α.Ε.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις των Υπουργών Υγείας στη Βουλή κατά την συζήτηση της κατάργησης του Κέντρου Υγείας Θήρας. «Την Πρωτοβάθμια Περίθαλψη στο νησί, αναλαμβάνει το Νοσοκομείο Α.Ε.». Δείχνουν το μέλλον της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης. Την εκχωρούν στα επιχειρηματικά συμφέροντας της Υγείας.
Με το Ν.4368/2016 άρθρο 88 την κάλυψη λειτουργικών αναγκών των Μονάδων Υγείας, δύνανται να αναλάβουν οι ΟΤΑ Α’ και Β’ Βαθμού.
Η κυβέρνηση ξεφορτώνεται την ευθύνη λειτουργίας και μετατρέπει το Σύστημα Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης σε αυτοχρηματοδοτούμενο. Όποιος Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης διαθέτει χρήματα από τα υψηλά ανταποδοτικά τέλη, θα χρηματοδοτεί την λειτουργία των Μονάδων Υγείας. Οι υπόλοιπες θα κλείσουν. Ουσιαστικά την λειτουργία τους την αναλαμβάνουν οι πολίτες, που πληρώνουν τα ανταποδοτικά τέλη.
Με το άρθρο 78 του Ν.4368/2016 στις περιοχές που υπάρχουν Κέντρα Υγείας που δεν διαθέτουν προσωπικό για τη λειτουργία των Ασθενοφόρων ή δεν επαρκεί το προσωπικό, τις διακομιδές ασθενών αναλαμβάνει προσωπικό των ΟΤΑ και του Πυροσβεστικού Σώματος.
Έτσι εκλαμβάνει η κυβέρνηση τη περιφερειοποίηση του ΕΚΑΒ με επαρκή αριθμό προσλήψεων πληρωμάτων Ασθενοφόρων και Ασθενοφόρων. Τις διακομιδές αναλαμβάνει άσχετο προσωπικό.
Μάλιστα καλείται το προσωπικό των ΟΤΑ και της Πυροσβεστικής να εκπαιδευτεί για έξι ώρες στο ΕΚΑΒ για να πάρει τη σχετική ειδίκευση (εγκύκλιος ΕΚΑΒ).
Με έξι ώρες!!! εκπαίδευσης τους ανατίθονται διακομιδές εκτάκτων περιστατικών!!!
Η κυβέρνηση ρίχνει στάχτη στα μάτια στους πολίτες με την προωθούμενη ψευτομεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης.
Με δεδομένες τις Μνημονιακές δεσμεύσεις προς δύο κατευθύνσεις μπορεί να κατευθυνθούν οι εξελίξεις. Πιλοτική εφαρμογή σε κάποια περιοχή για την επικοινωνία και η μεταρρύθμιση να παραμείνει Σχέδιο επί Χάρτου. Η δεύτερη περίπτωση είναι να αναλάβουν οι ιδιώτες και η ΑΕΜΥ Α.Ε. την σύσταση και λειτουργία των Μονάδων, με το κόστος να μετακυλύεται εξ ολοκλήρου στις τσέπες των πολιτών.
Το προσωπικό που θα απασχοληθεί θα είναι με ατομικές συμβάσεις έργου χωρίς δικαιώματα. Ήδη ξεκίνησε με τους Ν.4368/2016, 4384/2016 και τον Σεπτέμβριο με τη Νέα Αξιολόγηση θα καθιερωθεί η πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.
Η πρόταση της κυβέρνησης προβλέπει ανά 5.000 κατοίκους την λειτουργία μίας μονάδας Υγείας γειτονιάς. Με την τελευταία απογραφή του πληθυσμού (11εκ.) θα πρέπει να λειτουργούν 2.206 Μονάδες Υγείας γειτονιάς. Σε κάθε μία θα πρέπει να υπηρετούν δύο Παθολόγοι ή Γενικοί Ιατροί (4.412), ανά δύο μονάδες προβλέπεται ένας παιδίατρος (1.103). Σύνολο 5.515 Ιατροί.
Σε κάθε μονάδα γειτονιάς προβλέπονται δύο Νοσηλευτές (4.412) και μια γραμματέας (2.206). Σύνολο 6.618.
Επίσης το Σχέδιο Νόμου που εξήγγειλε ο κος Τσίπρας προβλέπει τις Μονάδες Αναφοράς οι οποίες θα καλύπτουν 25.000 κατοίκους (1 ανά 5 μονάδες γειτονιάς).
Στα 11 εκατ. πληθυσμού της Χώρας απαιτούνται 441 Μονάδες Αναφοράς, στη κάθε μία εκ των οποίων προβλέπονται να υπηρετούν 4 Ιατροί Γενικοί ή Παθολόγοι (1.764), 7 Ειδικοί Ιατροί σε δύο βάρδιες (6.174) και επιπλέον 2 ακτινολόγοι (882), δύο Βιοπαθολόγοι (882), τέσσερις Οδοντίατροι (1.764), ένας Ιατρός Εργασίας (441). Συνολικά το Ιατρικό προσωπικό των Μονάδων Αναφοράς, θα φτάσει τις 11.907. Οι λοιποί Επαγγελματίες Υγείας πλην Ιατρών στις 441 Μονάδες Αναφοράς (με 60 τουλάχιστον οργανικές θέσεις) θα φτάσουν στο σύνολο 26.500.
Με τη πρόταση της κυβέρνησης για τη λειτουργία των Μονάδων γειτονιάς και Αναφοράς, της νέας Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, απαιτείται η πρόσληψη 50.000 Ιατρικού προσωπικού και λοιπών Επαγγελματιών Υγείας.
Σήμερα στο Σύστημα Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης υπηρετούν περίπου 12.000 υπάλληλοι όλων των ειδικοτήτων.
Η κυβέρνηση μετά την Αξιολόγηση και το λουκέτο που θα βάλει στις περισσότερες Μονάδες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, θα βαπτίσει τα πρώην Πολυϊατρεία του ΙΚΑ, τα Πολυδύναμα Π.Ι., τα Περιφερειακά Ιατρεία, ως Μονάδες γειτονιάς και τα Κέντρα Υγείας ως Μονάδες Αναφοράς και θα επαίρεται για την Μεταρρύθμιση.
Στη πραγματικότητα τη Πρωτοβάθμια Περίθαλψη θα αναλάβει ο Ιδιωτικός Τομέας και οι πολίτες θα την πληρώνουν από τη τσέπη τους.
Η κυβέρνηση προωθεί την 12ωρη λειτουργία των Κέντρων Υγείας εκεί που υπάρχουν γύρω Νοσοκομεία ή άλλες Υγειονομικές Μονάδες και 24ωρη λειτουργία μόνο των Κέντρων Υγείας που δεν υπάρχουν γύρω Νοσοκομεία.
Πολλά Κέντρα Υγείας Αγροτικού Τύπου θα πάψουν να λειτουργούν σε 24ωρη βάση και τα Νοσοκομεία θα επιφορτιστούν, με την πολιτική της κυβέρνησης, την παροχή Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών στις ημέρες εφημερίας τους (πέραν των εκτάκτων), αν και καταρρέουν.
Τα «μεγαλεπήβολα σχέδια» της κυβέρνησης στηρίζονται στον εθελοντισμό των τοπικών κοινωνιών και όχι στην ανάληψη της ευθύνης από το κράτος.
Αίτημά μας είναι άμεσα η κυβέρνηση να επαναφέρει τα Κέντρα Υγείας στα Νοσοκομεία προέλευσης. Να συσταθεί ολοκληρωμένο Δημόσιο Σύστημα Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης με επαρκή στελέχωση και χρηματοδότηση, που θα καλύπτει Δωρεάν με εύκολη πρόσβαση το σύνολο των πολιτών της χώρας.
Τα πολύπλοκα σχέδια εμφανίζονται για να κρύψουν την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να φορτώσει το κόστος της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης στις τσέπες των πολιτών και να συρρικνώσει τη λειτουργία των υφιστάμενων Μονάδων.
ΓΙΑ ΤΗΝ Ε.Ε. ΤΗΣ ΠΟΕΔΗΝ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ